Olifantstanden bij konijnen
"Olifantstanden" of Prognathisme is een te lange onderkaak bij het konijn. Dit wordt ook wel een onderbeet of malocclusie van de snijtanden genoemd in erfelijke gevallen.
Het gebit is erg belangrijk en het is ook erg belangrijk dat het gebit van een konijn een goede stand heeft en gezond is. De voortanden groeien 2 tot 2,4 mm per week, dit betekent dat de tanden zo een 10 cm per jaar groeien. Het afslijten van het konijnengebit is om deze reden zo belangrijk! Als eigenaar dien je te zorgen voor onbeperkt goede kwaliteitshooi en goede aanvullende voeding in de vorm van goede kwaliteits (geëxtrudeerde) brokken. Beide inclusief goed knaagmateriaal zijn dus van groot belang voor een gezond konijn!
Hoe ontstaan olifantstanden en de eventuele oorzaken
Olifantstanden kunnen ontstaan door een genetische fout maar ook door trauma bijvoorbeeld als je konijn is gevallen of ergens tegen aan is gelopen.
"Olifantstanden", te lange snijtanden kunnen ontstaan door een afwijkende stand van de snijtanden.
De oorzaak van "Olifantstanden" kan erfelijk zijn omdat deze in mindere mate door kan erven. Stel dat het konijn drager is en het wordt gekruist (gefokt) met een konijn dat geen drager is dan hebben de jongen qua uiterlijk een goed gebit. Indien er met deze jongen verder wordt gefokt dan bestaat er een kans dat er jongen met olifantstanden geboren worden. Om de genoemde reden zijn wij geen voorstander van "pretnestjes" die thuis geboren worden. Goede fokkers zijn op de hoogte van het konijn als dier en de genetische mogelijke problemen. Fokken is ontstaan om genetische problemen zoveel mogelijk te beperken door niet met konijnen met een genetische afwijking te fokken, deze worden uit de lijn gehaald en hier wordt niet meer mee gefokt.
Er komt een genetische afwijking voor bij het konijn waarbij de bovenkaak te kort is, hierdoor lijkt het alsof de onderkaak te lang. Op de leeftijd van 8-10 weken worden de eerste problemen vaak gezien. Het is belangrijk dat je als konijneneigenaar de tanden controleert alvorens je een jong konijn koopt of adopteert. Het bekijken van de tanden kun je doen door de lippen naar de zijkant trekken en de tanden bekijken.
Een afwijkende stand van de snijtanden kan trouwens ook ontstaan door een trauma, dus op latere leeftijd kan het zijn dat de voortanden alsnog niet goed afslijten.
Het herken van gebitsproblemen
Niet alleen Olifantstanden zijn een probleem er kunnen ook andere gebitsproblemen ontstaan.
Het tijdig signaleren van gebitsproblemen is van groot belang en tijdig ingrijpen is gewenst bij de volgende symptomen:- Het konijn eet minder of bepaalde voeding niet meer
- Het konijn heeft moeite met het eten van bladgroente of andere grote stukken voer
- Het konijn stopt met eten na een klein beetje voedsel of komt op voedsel af en wil dit dan niet eten
- Het konijn heeft onverklaarbaar gewichtsverlies
- Het konijn kwijlt en kan als gevolg een natte vacht rond de mond hebben
- Het konijn heeft een vieze neus en/of een tranend oog
- Het konijn heeft uitstekende tanden of tanden die niet strak naast elkaar staan
- Het konijn heeft verkleuringen op de de tanden
- Het konijn heeft een slecht verzorgde vacht
Aan de linkerzijde zie je een foto van konijn Stoffie welke duidelijk last had van "Olifantstanden"
Het knippen van voortanden
Het knippen van voortanden is tegenwoordig niet meer van deze tijd met de kennis van nu. Er zijn nog dierenartsen die deze achterhaalde methode gebruiken, dit wordt echt sterk afgeraden!
De reden dat de voortanden niet niet meer worden geknipt, maar vroeger wel werden geknipt is omdat de kennis van nu niet beschikbaar was. Inmiddels zijn wij erachter dat het knippen niet meer van deze tijd is en dat de welzijn van het konijn voorop staat.
De redenen om konijnentanden niet te knippen zijn als volgt:
-Risico voor gespleten of afgebroken tanden in de lengte.
-De kans is dan groot dat er abcessen ontstaan.
-Verder kunnen de tanden scherpe randen houden die de tong en/of lippen kunnen beschadigen.
-Ook kan het knippen pijnlijk zijn waardoor er een stil liggende darm kan ontstaan.
Het slijpen van voortanden
Knippen is geen optie, maar slijpen is zeker een optie. Indien de stand van de tanden gunstig is en de dierenarts beschikt over de kennis en kunde is slijpen zeker een optie.
De meest konijnvriendelijke manier om snijtanden die te lang zijn of die een afwijkende stand hebben te verhelpen is door middel van slijpen. Dit kan bij diverse kundige dierenartsen vaak zonder verdoving. De druk op de tanden die de dierenarts zet tijdens het slijpen is zoveel minder dan wanneer er geknipt wordt, de kans op afbreken en/of splijten wordt daardoor verminderd.
LET OP!
Veel dierenwinkels verkopen nog steeds kniptangen.
Ook veel dierenartsen knippen nog steeds tanden!
Voor meer informatie neem contact op met een (konijnkundige) dierenarts!
WIJ ADVISEREN TEN ALLE TIJDEN OM TANDEN TE LATEN SLIJPEN I.P.V. TE LATEN KNIPPEN!
Extractie van de snijtanden
Mocht het slijpen niet helpen of is dit geen optie dan is de volgende stap mogelijk een "tand extractie" van de snijtanden inclusief de stifttanden.
Indien de snijtanden niet in de juiste stand terug groeien na het slijpen of als slijpen geen optie is, is het beter om te kiezen voor een tand extractie van de vier voortanden en automatisch de twee stifttanden die zich achter de bovenste twee snijtanden bevinden. Extractie gebeurt ten alle tijden onder narcose, ons advies is om dit bij voorkeur bij een konijnkundige dierenarts te laten uitvoeren voor een goede extractie. Worden de tanden niet op de juiste manier verwijderd dan kunnen deze terug groeien. Bedenk ook dat sommige konijnen een slecht gebit hebben waardoor extractie niet altijd in één keer mogelijk is of werkt. Soms gebeurt het helaas dat dit meerdere pogingen kost bijvoorbeeld door een Vitamine D tekort waardoor de tanden tijdens extractie breken.
De snijtanden worden verwijderd en nu?
Soms is het dus zaak dat de snijtanden moeten worden verwijderd, dit is geen probleem want huiskonijnen kunnen ook (met de juiste zorg) goed leven zonder deze voortanden.
Indien de snijtanden verwijderd dienen te worden moet je ervoor zorgen dat je een bezoek inpland bij een goede (bij voorkeur bij een konijnkundige) dierenarts.
De dierenarts verteld het e.a. over de extractie en de nazorg na de extractie.
ZORG ERVOOR DAT JE KONIJN NOOIT NUCHTER DEZE BEHANDELING ONDERGAAT
De snijtanden zijn verwijderd en nu?
Zoals eerder geschreven kunnen konijnen met de juiste zorg zonder voortanden. Uit persoonlijke ervaring kunnen wij het volgende vertellen over dit onderwerp.
Als de snijtanden verwijderd zijn en je weer naar huis mag met je konijn zorg dan dat je pijnstilling, antibiotica, darm stimulerende medicatie (incl. medicatie spuit) en dwangvoeding (inclusief dwangvoeding spuit) mee krijgt. Daarna dien je volgens de voorschriften en op advies van de dierenarts de medicatie te gebruiken. Zorg dat je konijn blijft eten en dat de darmen niet stil komen te liggen. Hooi en brokken zal je misschien vanaf heden moeten knippen en breken, maar dit verschilt per konijn.
Wil je meer weten kun je altijd contact zoeken met ons via de chat van onze FACEBOOKPAGINA
Voor meer informatie over het gebit verwijzen wij door naar de volgende link: Wilhelminapark uitleg Gebit